Ładowanie zawartość koszyka...
Czym jest DNA? – Definicja, Budowa, Funkcja
W naszych czasach bardzo często mówimy o badaniach genetycznych. Wiele z nich opiera się na nauce o zmianach w naszym materiale genetycznym, które się składa również z DNA. Lecz co kryje się za tym skrótem oraz jaka jest rola DNA w naszym organizmie?
Definicja DNA
DNA to skrót pełnej nazwy związku jakim jest kwas dezoksyrybonukleinowy. Jest on materiałem dziedzicznym u ludzi oraz innych organizmów żywych. Prawie każda z komórek ludzkiego ciała zawiera w sobie DNA. Większość tego materiału genetycznego znajduje się w jądrze komórkowym aczkolwiek może też znajdować się w mitochondriach.
Budowa DNA
DNA zbudowane jest z czterech zasad chemicznych: adeniny, guaniny, cytozyny i tyminy. Zasady te łączą się w pary tworząc jednostki zwane parami zasad. Każda zasada jest również przyłączona do cukru zwanego deoksyrybozą oraz cząsteczką fosforanu. Zasada + cukier + fosforan tworzą wspólnie nukleotyd. Nukleotydy układają się w dwie długie nici, które po wytworzeniu spirali zwane są podwójną helisą przypominającą drabinę.
Jaka jest funkcja DNA?
DNA zawiera w sobie instrukcje potrzebne organizmowi do rozwoju, przetrwania i reprodukcji. Wcześniej omówione fragmenty DNA zwane sekwencjami następnie przekształcane są w komunikaty potrzebne do produkcji białek. Dzięki temu materiałowi genetycznemu powstają białka, z których składają się wręcz wszystkie struktury naszego organizmu. Każdą sekwencję DNA zawierającą informację jak wytworzyć białko nazywamy genem.
Wykorzystanie DNA w lecznictwie
W naszych czasach medycyna wciąż się rozwija. Powoli na rynku medycznym zaczynają pojawiać się nowe leki zwane lekami genetycznymi. Są to materiały genetyczne takie jak np. DNA bądź RNA, które są podawane do organizmu w celu rozpoczęcia terapii. Leki te mają bardzo duży potencjał ze względu na możliwość ich personalizacji dla pacjenta. Jednym ze znanych przykładów leków podawanych jako materiał genetyczny są szczepionki. Działanie takich leków polega na modyfikacji wytwarzania białek w takich sposób, aby po ekspresji tworzyły białka zwalczające daną chorobę. Jest on alternatywą dla leków generycznych bądź nawet operacji.
Testy genetyczne
Bardzo ważną dziedziną diagnostyki, która opiera się na cząsteczkach DNA są testy genetyczne. Testy te szukają zmian takich jak mutacje w DNA pacjenta. Za ich pomocą możemy uzyskać informację, czy np. jesteśmy nosicielami danej choroby genetycznej bądź jakie mamy ryzyko zachorowania na nowotwory. Testy genetyczne wykonuje się na podstawie próbki krwi lub plwociny, a wyniki są zwykle gotowe w ciągu kilku tygodni. Warto wykonać taki test również podczas starania się o dziecko, gdyż mogą one wykryć szansę na uzyskanie choroby genetycznej przez nasze potomstwo.
Źródła
https://www.genome.gov/about-genomics/fact-sheets/Deoxyribonucleic-Acid-Fact-Sheet
